Η yoga είναι μια αρχαία φιλοσοφία για τη ζωή όπως επίσης και ένα σύστημα ασκήσεων που ενθαρρύνει και ενδυναμώνει την ένωση του σώματος, του νου και του πνεύματος. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένας πολύ σύντομος ορισμός του τι είναι η yoga.
H ετυμολογία της λέξης yoga πηγάζει από τη λέξη “yug” όπου στα σανσκριτικά σημαίνει “ένωση”. Έτσι λοιπόν γιόγκα σημαίνει συνένωση, συνύπαρξη, ένωση. Αυτός που εξασκείται πάνω στη γιόγκα ονομάζεται Γιόγκι (Yogi) ή Γιογκίνι (Yogini) για τη γυναίκα.Ο εννοιολογικός ορισμός της αναφέρεται στην ένωση του σώματος με την αναπνοή, της αναπνοής με τον νου και του νου με το πνεύμα. Ο απώτερος σκοπός της άσκησης yoga είναι να επιτύχουμε μια κατάσταση ισορροπίας και αρμονίας μεταξύ σώματος και νου, η οποία κατάσταση θα μας επιτρέψει την ένωση με τον Πραγματικό Εαυτό μας.
Υπάρχουν στοιχεία ότι η yoga εξασκήθηκε έως και 5.000 χρόνια πριν, αν και η πρώτη γραπτή περιγραφή βρέθηκε στα κείμενα ‘Yoga Sutras’ του Patanjali – φιλόσοφος, γιατρός και ενασκούμενος στη yoga – που υπολογίζεται ότι έζησε ανάμεσα στον πρώτο και τον δεύτερο αιώνα Μ.Χ. . Στις ‘Yoga Sutras’ ο Patanjali περιγράφει ένα μονοπάτι προς την πνευματική φώτιση που αποτελείται από 8 μέρη. Πρόκειται για τις οκτώ σειρές κανόνων πειθαρχίας στη γιόγκα ή οκταπλό μονοπάτι της γιόγκα και είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στη φιλοσοφία της γιόγκα.
- Yamas: Είναι ηθικοί φραγμοί και αφορούν τον έλεγχο των πράξεων, των σκέψεων και των συναισθημάτων μας. Μας ενθαρρύνουν να μην βιαιοπραγούμε σε όλες τις μορφές (ahimsa), να είμαστε ειλικρινείς (satya), να αποφεύγουμε την κλοπή (asteya), να μην είμαστε πλεονέκτες (brahmacharya) και άπληστοι (Aparigraha).
- Niyamas: Σημαίνει κανόνας ή νόμος και ενσωματώνει την πειθαρχία και την πνευματική καλλιέργεια στις πράξεις μας απέναντι στον εαυτό μας μέσω πέντε αρετών, που αφορούν την τήρηση της αγνότητας (Saucha), της απλότητας (Santosha), της μελέτης (Swadhyyaya), της αφοσίωσης (Ταpas) και της υπέρβασης του Εγώ (Ishvarapranidhana).
- Asanas: Οι στάσεις – ασκήσεις στη γιόγκα.
- Pranayama: Οι αναπνευστικές ασκήσεις που ελέγχουν τη ζωτική μας ενέργεια (prana).
- Pratyahara: Στροφή των αισθήσεων προς τα μέσα και αποδέσμευση από τις αισθήσεις του υλικού κόσμου.
- Dharana: Η συγκέντρωση του νου σε ένα σημείο – η ικανότητα να κατευθύνεις τον νου προς ένα αντικείμενο και να τον κρατάς προσκολλημένο σε αυτό.
- Dhyana: Διαλογισμός, κατά τον οποίο ο νους εστιάζεται σε ένα σημείο.
- Samadhi: Ένωση με τον πυρήνα της ύπαρξης, την ψυχή. Μια κατάσταση φώτισης που μοιάζει με έκσταση, οι περιπλανήσεις του νου εξουδετερώνονται, ο γιόγκι αποκτά τον έλεγχο του νου και οι σκέψεις ηρεμούν.
Πολύ αργότερα γύρω στο 16ο-17ο αιώνα δημιουργήθηκε ένα σύστημα yoga το οποίο συμπεριλαμβάνει, καθαρισμό του σώματος από τις τοξίνες, στάσεις του σώματος (asanas), τεχνικές ελέγχου της αναπνοής και διαλογισμού. Αυτό το σύστημα είναι γνωστό στη Δύση ως Hatha Yoga, και είναι το πλέον διαδεδομένο σύστημα yoga στους ενασκούμενους αλλά και η βάση, τουλάχιστον όσον αφορά τις στάσεις του σώματος, για όλα τα συστήματα yoga που ακολούθησαν.
Ένας από τους μεγαλύτερους Γιόγκι ήταν ο Παραμαχάνσα Γιογκανάντα που γεννήθηκε στην Ινδία στα τέλη του 19ου αιώνα. Μαθητής του Σρι Γουκτεσβάρ διέδωσε το μήνυμα της Γιόγκα στην Αμερική και από εκεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο γνωστός Ινδός σοφός Πατάντζαλι, ο οποίος συστηματοποίησε τις μέχρι τότε προφορικά μεταδιδόμενες γνώσεις για τη γιόγκα συγγράφοντας τους περίφημους “αφορισμούς”, θεωρεί ότι γιόγκα είναι η συγκράτηση του νου από το να σχηματίζει “κυματισμούς”, δηλαδή σκέψεις.
Ο Παραμαχάνσα Γιογκανάντα (Yogananda Paramahansa 1893-1952) θεωρείται ευρύτατα ως μια από τις εξέχουσες πνευματικές αρχές της εποχής μας. Γεννήθηκε στην Ινδία, και το 1920 πήγε στις ΗΠΑ, όπου για περισσότερο από τριάντα χρόνια, δίδαξε την αρχαία επιστήμη του διαλογισμού και την τέχνη της ισορροπημένης πνευματικής ζωής. Με το βιβλίο του “Η αυτοβιογραφία ενός Γιόγκι” και πολλά άλλα βιβλία του, ο Παραμαχάνσα Γιογκανάντα γνώρισε σε εκατομμύρια αναγνώστες την αιώνια σοφία της Ανατολής. Υπό την καθοδήγηση μιας από τις πρώτες και στενότερες μαθήτριές του, της Σρι Ντάγια Μάτα, το πνευματικό και ανθρωπιστικό του έργο συνεχίζεται στην Αδελφότητα για την Αυτογνωσία, τη διεθνή οργάνωση που ίδρυσε το 1920 με σκοπό την εξάπλωση των διδασκαλιών του σε όλο τον κόσμο.
Βασική τεχνική για την πραγμάτωση στη γιόγκα είναι ο διαλογισμός. Κάτι το οποίο συχνά παραβλέπεται από σύγχρονους ασκούμενους στη γιόγκα είναι η παράλληλη εργασία για την ηθική τελείωση του ανθρώπου, ανάγκη την οποία επισημαίνει και ο ίδιος ο Πατάντζαλι.
Τα οφέλη της γιόγκα είναι ψυχοσωματικά, καθώς αποτελεί μέθοδο εσωτερικής εξερεύνησης, η οποία αναγνωρίζει την αλληλεξάρτηση του σώματος με το νου, και επιφέρει αρμονία σε όλες τις ανθρώπινες υποστάσεις, στη σωματική, τη διανοητική – συναισθηματική, την πνευματική.
Αν εξασκείσαι στη yoga ο αυτοσεβασμός θα είναι υψηλός. Είναι σημαντικό να κερδίζουμε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση εσωτερικά αλλά και εξωτερικά, ώστε να αντικρίζουμε τους άλλους και τον εαυτό μας με περισσότερη θετική διάθεση. Αν χρειαζόμαστε χρόνο για να ηρεμήσουμε και να αφήσουμε τις διάφορες ευθύνες που έχουμε αναλάβει για λίγο στην άκρη, η yoga θα μας βοηθήσει να χαλαρώσουμε, να βελτιώσουμε τη συγκέντρωση και να ενισχύσουμε την δημιουργικότητα μας. Η yoga μας βοηθά να σκεφτόμαστε πιο θετικά, μακριά από όλες τις ανησυχίες.
Τα οφέλη της Yoga
Σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι ανεξαρτήτως φύλου, καταγωγής και θρησκείας κάνουν γιόγκα για να νιώσουν χαρά, ελευθερία και αγάπη. Οι περισσότεροι άνθρωποι έρχονται στη γιόγκα προκειμένου να αντιμετωπίσουν συγκεκριμένα προβλήματα όπως το στρες, η κατάθλιψη, ο πόνος στη μέση, αναπνευστικά προβλήματα, προβλήματα πεπτικού ή νευρικού συστήματος.
Η yoga δουλεύει σε όποιο επίπεδο έχουμε την ανάγκη ή την επιθυμία, στο σωματικό, στο συναισθηματικό, στο ψυχολογικό, στο διανοητικό, στο πνευματικό, ή ακόμα και σε όλα μαζί. Η yoga δουλεύει διαφορετικά για τον καθένα μας, γιατί ο καθένας μας είναι μοναδικός οπότε μοναδική είναι και η σχέση του με τη yoga. Όταν αντιληφθεί αυτή τη μοναδικότητά του ο μαθητής τότε οι ορίζοντες του επεκτείνονται. Υπάρχει μια λαθεμένη αντίληψη ότι η yoga είναι θρησκεία ή ότι έχει θρησκευτικό προσανατολισμό. Αυτό είναι τελείως αναληθές. Η yoga δεν είναι θρησκεία ούτε προβάλει κάποια θρησκεία, αντιθέτως είναι τελείως ανοιχτή σε αυτό το ζήτημα. Άνθρωποι από όλες τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και με ανοιχτό πνεύμα ασκούνται στη yoga σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η yoga μας ενθαρρύνει να συνδεθούμε με τον εσωτερικό μας Δάσκαλο που όλοι διαθέτουμε.
Πολλοί από αυτούς μένουν πιστοί στη γιόγκα και μετά την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος, επειδή διαπιστώνουν όχι μόνο γενικότερη βελτίωση της υγείας τους, αλλά και ριζική αλλαγή της γενικής διάθεσης και στάσης απέναντι στον κόσμο και τα πράγματα. Κάποιοι μάλιστα, μέσα από την πρακτική γιόγκα, ανακαλύπτουν ένα νέο νόημα στη ζωή τους.
Αυτο συμβαίνει επειδή η γιόγκα είναι μια μέθοδος εσωτερικής εξερεύνησης, η οποία αναγνωρίζει την αλληλεξάρτηση του σώματος με το νου, και επιφέρει αρμονία σε όλες τις ανθρώπινες υποστάσεις, στη σωματική, τη διανοητική-συναισθηματική, την πνευματική.
Παρατηρούμε το νου, φωτίζοντας με επίγνωση τους τρόπους σκέψης μας και συναίσθησης, οι οποίοι πυροδοτούν τις διαφορετικές αντιδράσεις μας. Όταν δεν κρίνουμε ή καταδικάζουμε τις αντιδράσεις μας, εξασκούμαστε στην ουδέτερη μαρτυρία και αποδοχή, επιτρέποντας να αναπτυχθεί το συναίσθημα της αγάπης προς τον εαυτό και τους άλλους.
Μερικά από τα ψυχολογικά-διανοητικά-συναισθηματικά οφέλη που μπορεί να βιώσετε με τη συχνή και τακτική πρακτική γιόγκα:
- Μείωση του άγχους
- Βελτίωση της συγκέντρωσης και της μνήμης
- Καταπολέμηση της κατάθλιψης
- Βελτίωση της διάθεσης
- Εύκολος και πιο ξεκούραστος ύπνος
- Διαχείριση θυμού
- Μείωση εριστικότητας
- Γενική αίσθηση χαράς, ευγνωμοσύνης και ευεξίας
Μερικά από τα σωματικά οφέλη που μπορεί να βιώσετε με τη συχνή και τακτική πρακτική γιόγκα:
- Περισσότερη αντοχή και μυϊκή δύναμη
- Αύξηση μυοσκελετικής ευλυγισίας και του εύρους κινήσεων των αρθρώσεων
- Βελτιωμένη στάση του σώματος και της σπονδυλικής στήλης
- Καλύτερος συγχρονισμός μεταξύ διαφόρων μερων του σώματος.
- Αύξηση της ζωτικής ενέργειας (prana)
- Μείωση ή και απαλλαγή από διάφορους σωματικούς πόνους, όπως της μέσης, του αυχένα, των καρπών κλπ.
- Εξισορρόπηση ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου
- Βελτίωση της λειτουργίας της καρδιάς
- Μείωση της αρτηριακής πίεσης
- Εξισορρόπηση του ορμονικού συστήματος
- Βελτίωση λειτουργίας αναπνευστικού συστήματος
- Σταθεροποίηση του αυτόνομου νευρικού συστήματος
- Ενίσχυση του οργανισμού απέναντι σε νευρολογικές και αυτοάνοσες ασθένειες (σκλήρυνση κατά πλάκας κλπ.)
- Ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος
- Βελτίωση των εκκρίσεων
- Μείωση κατακράτησης τοξίνων στο σώμα
- Αύξηση της «καλής» χοληστερίνης HDL
- Μείωση της «κακής» χοληστερίνης LDL
- Μείωση της «κακής» χοληστερίνης VLDL